KHÔNG CHỒNG MÀ CHỬA MỚI NGOAN

NGUYỄN TIẾN VĂNMột giữa những câu ca dao hết sức thông dụng phổ biến nhưng không phải là đơn giản và dễ dàng và dễ thâu tóm nội dung: “Không ông chồng mà chửa new ngoan/ Có ck mà chửa trần gian sự thường”. Ở đây mắt của câu này là chữ ngoan. Vậy ngoan là gì?
Theo Đại nam quốc âm từ bỏ vị của Huỳnh Tịnh Paulus Của (xuất bản tại dùng Gòn, 1895-1896) chữ ngoan được sắp đến vào các loại chữ Nho (để phân minh với phần đa từ thuộc các loại chữ Nôm) và cắt nghĩa là cứng cỏi, ngu si, khôn khéo? tác giả cho đông đảo từ kép như: ngoan ma là chai sầm (nói về da thịt); ngoan ngạnh là cứng cỏi, chống báng; ngoan dân là dân cạnh tranh trị; ngoan nhiên là thoải mái và tự nhiên như một cái cây, một cục đá, không tồn tại trau dồi. Thành ngữ được nêu ra là tất cả gian tất cả ngoan: “đứa biết có tác dụng điều gian ác, làm thế nào cũng quỷ quái”; ngoan ngùy là khôn ngoan, nhơn lành; ngoan đạo là giữ đạo tốt, gồm lòng đạo đức.Linh mục An-tôn trằn Văn Kiệm vào sách Giúp gọi Nôm cùng Hán - Việt (nhà xuất phiên bản Đà Nẵng kết phù hợp với Hội bảo tồn di sản chữ Nôm, 2004) kĩ lưỡng hơn, khác nhau hai bề ngoài và ý nghĩa của chữ ngoan, tuy thuộc viết cùng với một từ dạng như nhau, tức là chữ “nguyên” - tức là đầu tiên, và cỗ “kiến” - tức là thấy; ghép cùng với nhau nhưng mà thành. Trong chữ Nho, ngoan là ngu lần khần gì (ngoan độn) cùng vô tri vô giác (ngoan thạnh), khó bảo (ngoan cố; ngoan địch tức kẻ thù khó trị), cùng hay phá nghịch (ngoan bì; ngoan đồng). Vào chữ Nôm, ngoan chỉ tức là dễ bảo (ngoan đạo; ngoan ngoãn).Như vậy họ đứng trước một ngôi trường hợp nhất là một chữ ngoan tất cả cả hai nghĩa hoàn toàn đối lập nhau, mâu thuẫn nhau: khó khăn bảo với dễ bảo. đề nghị hiểu nỗ lực nào đây?Thành ngữ thịnh hành nhất tất cả gian gồm ngoan hoặc vào dạng che định có gian mà không tồn tại ngoan cho thấy thêm về khía cạnh thông minh, chứ chưa hẳn về khía cạnh đạo đức ý nghĩa đặc biệt này của chữ ngoan, cũng tương tự trong câu ca dao: “Khôn ngoan đối đáp bạn ngoài/ kê cùng một bà mẹ chớ hoài đá nhau”.

Bạn đang xem: Không chồng mà chửa mới ngoan

Khôn ngoan ở đây từ phạm trù trí thông minh đã gồm lan quý phái phạm trù đạo đức nghề nghiệp xã hội, đề cao lòng tin dân tộc kháng ngoại xâm và nên tránh tranh chấp nội bộ.Về mặt ngôn ngữ học, fan sáng lập ra khoa phân trọng tâm học là Sigmund Freud đã cần sử dụng vô thức của xã hội các tộc tín đồ thời sơ nguyên nhằm giả thiết là ban đầu rất những từ với trong bản thân cả nhì nghĩa mâu thuẫn, cùng nêu giả thuyết rằng đây là những từ về tối cổ không bị phân hoá theo nhị nguyên thành nhì mặt đối lập nhau. Freud dùng đông đảo thí dụ mang đến những ngôn từ ở châu Âu. Để đối chiếu với giờ đồng hồ Việt cho dễ hiểu, tôi xin nêu một vài trường hòa hợp tương ứng. Ví dụ từ có hương thơm có thể vừa gọi là thơm hay là thối. Sơ/xưa rất có thể hiểu là ban sơ và/hoặc một thời điểm xa xăm trong thừa khứ. Đĩ có thể gọi là con gái thông thường xuyên (thằng cu, con đĩ) hay những người bầy bà phải phân phối dâm.Trường hợp chữ ngoan trong nhị nghĩa xích míc nhau của bướng bỉnh, khó khăn bảo, cứng đầu, gàn ngốc, tinh quái trong chữ Nho; và thông minh, khôn ngoan, dễ dạy dỗ trong chữ hán không phải là 1 trong những từ về tối cổ, nhưng là 1 từ đã xuất hiện từ một hai ngàn năm trong giờ nước ta. Đây là 1 trong những thí dụ rất tiêu biểu vượt trội cho hai cách hiểu khác nhau của nhị tộc người, hai truyền thống lịch sử văn hoá bao gồm giao lưu, tầm thường đụng nhưng không bị trộn lẫn, đồng hoá.Có thể hiểu nơi bắt đầu nghĩa của tất cả hai cách áp dụng này xuất phát từ ngay dạng hình của chữ: nguyên (ban đầu, nơi bắt đầu gác) với kiến (cái nhìn, quan lại điểm, bạn dạng sắc). Phần nhiều từ ngữ kiêm dụng được cả hai nghĩa này là ngoan cầm cố (nhất định giữ lại lập trường của mình) với ngoan cường (mạnh mẽ bảo vệ phiên bản thân, đề kháng mọi bầy áp, chi phối).Trong ánh nhìn của kẻ đi chinh phục thì kẻ ngoan nắm giữ bản tính, bản chất, bản sắc của chính mình là dở người ngốc, khó bảo, không vâng lời. Trong cái nhìn của kẻ từ bỏ vệ không thích bị đồng hoá thì ngoan cường mới là khôn ngoan, new là tín đồ ngoan, bắt đầu là giá bán trị đề nghị phát huy nhằm sống còn và không xẩy ra tha hoá, mất chất.Đây là 1 trong thí dụ rất rực rỡ tiêu biểu cho biện pháp hiểu của tổ tiên họ xưa trong cả ngàn năm phải bảo đảm tiếng nói và phiên bản sắc văn hoá của dân tộc. Trong ý kiến của thực dân nước ngoài xâm thì kẻ bị trị không chịu đồng hoá theo là thành phần ngoan cố. Trong con mắt của bọn chúng ta, đó bắt đầu là những “người ngoan” (cường), những đứa con yêu của tổ quốc.Còn lưu giữ thời thực dân Pháp, câu nói cửa miệng của các quan Tây kẻ thống trị là: “Tous les annamites sont des menteurs, voleurs, assassins” (Tất cả cộng đồng An Nam hồ hết là bầy nói dối, ăn uống trộm, thịt người). Lúc còn nhỏ tuổi tôi rất cảm xúc nhục nhã khi nghe tới những lời nói như thế. Mang đến mãi khi đến tuổi hai mươi tôi new được một bạn thầy giảng đến là: “Người Việt họ phải dối trá với Tây để bảo tồn đồng bào thôn làng; nên lấy lại một trong những phần nào có thể khi bọn cướp nước đã sở hữu lấy toàn bộ của chúng ta; yêu cầu giết chúng bởi mọi phương pháp tinh quỷ dữ quái để chúng đề xuất cuốn gói khỏi nước nhà này”.Trong ca dao tiếng bạn ngoan là tiếng điện thoại tư vấn rất thân thương cũng như người ngay, người khôn vậy.“Người ngoan lên bến bãi hái chèHái dăm ba lá xuống khe ta ngồi”.“Người ngoan nhưng lánh sân vườn hoaKhen ai tỏ nẻo cho ta biết chàngHai ta cùng tổng không giống làngKhen ai tỏ nẻo cho con trai biết ta”.

Xem thêm: Combo Học Sinh Chân Kinh Tập 1, Học Sinh Chân Kinh

“Người khôn ăn uống nói nửa chừngĐể cho tất cả những người dại nửa mừng nửa lo”.Tục ngữ có câu: “Nôm mãng cầu là thân phụ mách qué”. Truyền tai qué là ăn nói thô tục, lếu khoét, quan yếu tin được vì là nói hai nghĩa, là giở quẻ, là trở quẻ, là tinh quái, là mánh khóe, là trở nên báo như 36 chước, 64 quẻ - là giải pháp nói chỉ có người trong nước bắt đầu hiểu với nhau, thậm chí để bình an bảo mật nên nói lái, nói tiếng lóng, nói tiếng địa phương để chỉ có những người dân một xóm, một làng, một tổ chức phát âm với nhau. Đó là giữa những phương châm “phòng gian bảo mật” với ngoại bang để giữ nước.Vậy thì “cương vực đã định tại sách trời, phong tục nam bắc cũng khác”. Khi Mã Viện dẹp được cuộc khởi nghĩa của 2 bà trưng (năm 43 Công nguyên) có kiểm kê hộ khẩu cùng thấy rằng dân Việt có tầm khoảng một triệu rưỡi nhân khẩu và lao lý tục khác với những người Hán sống 11 điểm căn bản. Trong 11điểm đó, một điểm khác hoàn toàn quan trọng là về quan hệ giới tính nam nữ.“Không ông xã mà chửa” trong phong tục bị xem là chửa hoang, như trường hòa hợp của Thị màu trong vở chèo quan lại Âm Thị Kính. Thị Màu bởi vì lên chùa gặp gỡ tiểu Kính trung khu đem lòng yêu thích mãnh liệt mà không tồn tại chỗ phát tiết nên ăn nằm với một tá điền, mang thai và bị xóm phạt vạ.Phạt vạ là một bề ngoài dùng chi phí bạc, trâu bò tức là thuế đánh vào những gia đình có con cái không hôn phối mà tất cả quan hệ trai gái dẫn tới sinh con. Những vẻ ngoài khắc nghiệt hơn là: “gọt gáy sứt vôi”, “thả bè trôi sông”, “trầm lồng heo” (cho vào giỏ bỏ thêm đá với thả xuống sông). Nghe thì tàn nhẫn thiếu tình bạn nhưng thực ra thì hay chỉ là những hình phạt tượng trưng nhiều hơn nữa là trí mạng, cốt để răn doạ giữ thuần phong mĩ tục và đa phần được bạn nhà hoặc thiết yếu xóm làng cứu vớt lên sau khoản thời gian đã có được mục đích nêu gương.Một một trong những cách phản nghịch ứng của tiên tổ ta kháng lại tàn khốc với lễ giáo phong kiến trọng nam khinh nữ ở trong phòng Hán nghiêm ngặt là thuận thụ về mặt vẻ ngoài và sống triều đình trung ương, trong những lúc vẫn giữ lại lề thói thoải mái và tự nhiên phóng khoáng trong cuộc sống thường ngày. Đó là lòng tin của câu tục ngữ: “Phép vua thua thảm lệ làng”. Cùng trong sự đề kháng này có sự phân công khá rõ rệt: phòng ngoại xâm là nhiệm vụ chính của người trai lo việc nước:“Làm trai cho xứng nên traiXuống Đông Đông tĩnh, lên Đoài Đoài yên”.Còn cô gái thì lo hết bài toán nhà từ cái ăn, loại mặc, đến nuôi con, nuôi mẹ cha “lấy ông chồng phải gánh giang sơn nhà chồng”.Từ năm 1940, trong cuốn tởm thi việt nam (nhà xuất bạn dạng Hàn Thuyên, Hà Nội) Trương Tửu vẫn viết: “Ở xứ ta, bọn bà không được sức giữ cơ quan ban ngành (quân bị nghỉ ngơi cả tay vua quan) phải họ đòi mẫu quyền sống tự do thoải mái về tình yêu và nhiều quyền hạn khác. Những nhà nạm quyền cũng nên thể cái xu thế ấy mà san định pháp luật. Mang lại nên đôi lúc luân lí thì hiểm độc với lũ bà cơ mà phong tục và điều khoản lại bênh vực, kính trọng họ”. Bộ hiện tượng Hồng Đức đời Lê Thánh Tông là một trong thành tựu vẻ vang văn minh của việt nam vào chũm kỉ 15 khi fan con gái/đàn bà được chia tài sản và được bảo đảm an toàn cặn kẽ trong thể chế hôn nhân. Nếu chúng ta nhớ lại rằng cách mạng Pháp 1789 cùng với Tuyên ngôn Nhân quyền và cách mạng Hoa Kì 1776 với Tuyên ngôn Độc lập đa số cũng chỉ là đảm bảo quyền người lũ ông; và đàn bà phương Tây đến chũm kỉ trăng tròn mới được quyền bỏ phiếu sau rất nhiều vận rượu cồn tranh đấu cho đàn bà đầu phiếu (suffragettes) ở thế kỉ 19 và tranh đấu phái nữ quyền ở cụ kỉ đôi mươi - thì họ tự hào là thiếu nữ Việt nam giới nhờ đồng đẳng trong cấp dưỡng và cả đại chiến (‘giặc đến nhà lũ bà cũng đánh’) đang không thua sút mang lại khỏi trinh nữ với các nàng mình mọi năm châu.Trương Tửu cũng viện dẫn item La Condition de la femme dans les diverses races et civilisations (Thân phận đàn bà trong nhiều chủng tộc và sang trọng phức biệt) trong phòng nhân loại học Charles Letourneau cho biết thêm rằng “ở xứ sở phân phối khai nào cũng đều có một nền văn chương hoa tình - độc nhất vô nhị là thơ (poésie érotique) với thứ thơ dâm ấy thường là thành phầm của phụ nữ. Nàng sĩ huê tình ở các dân tộc Phi châu chiếm một trong những lượng khá lớn”.Gọi là dâm đãng (pornographie) chỉ là bí quyết nhìn đánh giá từ góc nhìn luân lí nhỏ hòi phụ quyền và nam quyền độc tôn và húy kị những bộc lộ tự nhiên của đời sống với tình cảm. Hầu như phương châm mùi hương nguyện giả hình phong cách “nam nàng thụ thụ bất tương thân” (trai gái trao và nhận ko được va vào thân thể nhau), hoặc “nhất nam viết hữu, thập thiếu phụ viết vô” (một trai call là có con, mười gái call là không có đứa nào) giỏi “bất hiếu hữu tam, vô hậu vi đại” (không tất cả hiếu có tía điều, mà không có nam nhi là khủng nhất) đã bị đời sống lao động, sinh hoạt sống nông thôn lấp định vào thực tế. Thơ văn truyền miệng với phong tục của các dân tộc miền núi còn giữ được không ít nét hồn nhiên thuần phác không trở nên nhiễm tác động độc tôn phái mạnh quyền cùng phụ quyền của Hán tộc còn hơn khắp cơ thể Kinh chúng ta nữa. Đặc biệt nhất là sự việc tự vị giao lưu, kết bạn, khiến cho ái thân trai gái. Cơ chế mẫu hệ và sự nghiêm trang người mẹ, người chị, người con gái và cả cõi tự nhiên và thoải mái là người mẹ trời bà bầu đất, là cơ sở thâm sâu cho việc bảo tồn bản sắc này.Tất cả các giáo lí và luân lí đề cao bầy ông đều làm việc tráo trở thứ nhất là giành đem quyền sáng tạo lớn độc nhất vô nhị là trí tuệ sáng tạo đời sinh sống cho bọn ông. Đây là sự việc tước đoạt xảy ra trong thời thiết bị đá bắt đầu cùng với bài toán đời sống của các tộc fan từ lang thang biến thành định cư, phác kiến nông nghiệp, thiết chế chiến tranh, và sự hình thành quyền lực trung ương trong phòng nước - cỗ tộc khoảng chừng non mười ngàn năm trước hiện tại.Mọi nền văn hoá cổ sơ nhất gần như thờ hình mẫu người bọn bà với tính năng sinh sản còn để lại một trong những tượng đá, điêu khắc, tranh vẽ khắp các lục địa từ khoảng 35 ngàn năm đến khoảng tầm 10 ngàn thời gian trước hiện tại.Các nhà quả đât học (anthropologie/ ethnologie) gọi đấy là tín ngưỡng phồn thực tức bái sự sinh sản, phong phú và đa dạng của cả con bạn và mùa màng (culte de la fertilité).